Kościół św. Mikołaja w Krakowie
 A-77 z 5 czerwca 1968[1]
| |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Adres | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||
| Relikwie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||
 50°03′39,0″N 19°56′49,9″E/50,060833 19,947194
| |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Kościół św. Mikołaja – zabytkowy, rzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto przy ul. Mikołaja Kopernika 9, na Wesołej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwotną świątynię romańską wzniesiono na tym miejscu – przy ówczesnym szlaku prowadzącym z Krakowa w kierunku Rusi – w XI lub pierwszej połowie XII wieku. Kościół był początkowo przydzielony benedyktynom tynieckim (świadczy o tym bulla papieża Grzegorza IX z 1229), w XIV w. pełnił też już funkcje parafialne (stanowił główną świątynię osady Wesoła). Benedyktyni w 1467 roku przekazali go Akademii Krakowskiej.
W XIV lub XV wieku budowlę romańską rozebrano i materiał wykorzystano do wzniesienia kościoła gotyckiego (zachowały się tego okresu fragmenty murów prezbiterium). W roku 1655 Szwedzi splądrowali go i spalili. Świątynia została odbudowana w latach 1677–1684 w stylu barokowym. Uroczystej konsekracji w 1682 dokonał biskup Mikołaj Oborski.
W skromnej barokowej fasadzie od strony zachodniej w niszach dolnej kondygnacji znajdują się posągi św. Piotra i Pawła. Wyposażenie wnętrza pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku.
Na początku XX wieku wprowadzono znaczące zmiany w wyglądzie kościoła. Dobudowano drugą nawę boczną od strony południowej, a do prezbiterium – również od strony południowej – dostawiono nową zakrystię z przedsionkami. Autorem projektów przebudowy był architekt Aleksander Biborski.
W kościele tym w dniu 13 kwietnia 1884 roku została ochrzczona Emilia Kaczorowska, matka Karola Wojtyły[2]. W dniu 10 listopada 1910 r. wzięli tutaj ślub Feliks Dzierżyński i Zofia Muszkat. W styczniu 1945 roku uszkodzenia wojenne tego kościoła z tego powodu naprawiała jedna z jednostek Armii Czerwonej[3].
W prawej nawie bocznej znajduje się konfesja błogosławionej Hanny Chrzanowskiej, składająca się z relikwiarza oraz pentaptyku. Kościół jest sanktuarium Hanny Chrzanowskiej.
Wyposażenie kościoła
[edytuj | edytuj kod]- Późnogotycki pentaptyk z XV wieku ze sceną Koronacji Matki Boskiej, przeniesiony do tutejszego kościoła na początku XIX wieku z likwidowanego kościoła św. Gertrudy.
- Wczesnorenesansowy obraz Madonny ze świętymi Wojciechem i Stanisławem.
- Brązowa chrzcielnica z 1536 oraz stalle z herbem UJ.
Obok kościoła znajdują się:
- Latarnia umarłych, XIV-wieczna kamienna wieżyczka, składająca się z cokołu, sześciobocznego trzonu z arkadkami oraz ostrosłupowego daszku, na którym znajduje się krzyż – pochodzi z dziedzińca szpitala św. Walentego na Kleparzu, na obecnym miejscu postawiono ją w roku 1871.
- Chaczkar, pomnik upamiętniający ormiańskie ofiary XX-wiecznych wojen i rzezi.
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]Kościół znajduje się na trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca.
-
Fasada -
Wnętrze kościoła (2020) -
Pentaptyk, konfesja bł. Hanny Chrzanowskiej. -
Latarnia umarłych przy kościele -
Chaczkar upamiętniający ludobójstwo Ormian
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Matka papieża urodziła się w... [online], zabno.diecezja.tarnow.pl [dostęp 2024-03-31].
- ↑ Mieczysław Czuma, Leszek Mazan, Austryjackie gadanie czyli encyklopedia galicyjska, Kraków: Anabasis, 2013, s. 239, ISBN 978-83-85931-31-7.